استان کُهگیلویه و بُویر احمد، با وسعتی حدود 15563 کیلومترمربّع، درجنوب ایران میان استان های چارمحال و بختیاری، اصفهان، فارس، بوشهر، و خوزستان واقع شده است. سراسر این استان را کوه های زاگرُس و رشته کوه های موازی آن فرا گرفته است. این ناحیه کوهستانی به دوقسمت پشت کوه و زیرکوه تقسیم می شود. قسمت های شمالی و شرقی آن که دارای وسعت زیادتری است پشت کوه نامیده می شود و قسمت های جنوبی و غربی، که دنباله سرزمین های فارس است، زیرکوه نام دارد. قلّه دِنا با 5200 متر ارتفاع در این استان قرار گرفته و به علّت وجود یخچال های طبیعی سرچشمه دو رود مهّم کُر و آبگرم است. آب و هوا در این استان یکسان نیست. منطقه جنوب وجنوب غرب براثر بادهای گرم خوزستان، نیمه خشک است و گاه در تابستان بادگرم به محصولات کشاورزی آسیب فراوان می رساند. قسمت شمال و شرق استان سرد و مرطوب و دارای جنگل های انبوه گرمسیری وسردسیری است. دراین استان چراگاه های وسیع، زیستگاه جانوران گوناگون شده و پرندگان بومی و مهاجر، جانوران مناطق کوهستانی، و ماهی های آب گرم و سرد دراین استان فراوان وجود دارد. به سبب موقع طبیعی استان کُهگیلویه و بُویراحمد دامپروری نیز درآن رواج بسیاردارد. دام های این منطقه ازبهترین انواع آن درایران است. پرورش زنبور عسل، مرغ داری، کشت گندم، جو، برنج و باغ داری از دیگر فعّالیت های اقتصادی این استان است.
استان کُهگیلویه و بُویراحمد یکی از مراکز مهّم استخراج و بهره برداری نفت است. تخمین می زنند که این منطقه یکی ازعظیم ترین منابع نفتی دنیا را در دل خود دارد. نفت خام دوگُنبدان، مرکز شهرستان گچساران، به وسیله لوله ازطریق جزیره خارک به نفتکش های عظیم بارگیری می شد. دوگُنبَدان از این لحاظ کانون مهّم اقتصادی، صنعتی، و آموزشی است. امّا، جز کارخانه قند یاسوج، که درسال 1346ش (1967م) تأسیس گردیده، و واحد صنعتی وابسته به کشاورزی است، صنعت مهمّ دیگری در این استان وجود ندارد و تنها تأسیسات نفتی است که به این استان چهرهای صنعتی داده.
این استان درحدود 674113 تن جمعیّت دارد که بیشتر آن را عشایر اِسکان یافته و کوچ نشین تشکیل می دهند. ایلات بزرگ منطقه عبارتند از ایل های کهگیلویه، بویر احمد، باشت و بابوئی، طیّبی، دشمن زیاری و چَرام. مردم منطقه باگویش لُری بسیار نزدیک به زبان فارسی سخن می گویند. گویش های ترکی قشقایی و اردکانی نیز بین گروه های قومی رایج است. بیشتر مردم، مسلمان شیعه هستند و از راه دام پروری و تولید محصولات کشاورزی و دامی گذران می کنند. استان کهگیلویه و بویر اجمد از سه منطقه ی عشایری بُویراحمد، کُهگیلویه، و گچساران تشکیل شده. شهر یاسوج مرکز بویر احمد، مرکز استان نیز هست. مرکز کهگیلویه دهدشت و مرکزگچساران دوگنبدان، ازمهّم ترین مراکز استخراج و بهره برداری نفت و دارای اهمّیت اقتصادی، صنعتی، و آموزشی است.
عناوین یادداشتهای وبلاگ
بایگانی
دوستان