یکی از مهمترین اولویت های هر نظام سیاسی، تلاش در راستای دستیابی به توسعه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است. این مساله در نظام جمهوری اسلامی ایران نیز از اهمیت بسیاری برخوردار می باشد به گونه ای که در اسناد فرادستی و فرودستی کشورمان به این موضوع توجه ویژه ای شده و برنامه های پنج ساله توسعه کشور، سند چشم انداز بیست ساله و نامگذاری دهه چهارم انقلاب به نام دهه عدالت و توسعه، نشان دهنده اهمیت این موضوع در میان سیاستگذاران نظام جمهوری اسلامی ایران بوده است. دراین میان، علوم انسانی به عنوان زیربنا، بستر و زمینه سازِ توسعه ملی و بومی از جایگاه بسیار مهمی برخوردار است زیرا که مسئله‌یابی، کشف و تبیین مسائل و استنباط راهبرد و تعیین مسیر استراتژی کلان هر نظام سیاسی ، یکی از مهمترین وظیفه های علوم انسانی است . درواقع، این علوم انسانی است که چارچوب های کلی هر اجتماع را تنظیم و تدوین می کند و با توجه به اهداف ملی هر کشور، به تعیین جایگاه ، نقش و کارکرد سایر علوم می پردازد. همچنین در چارچوب یک علوم انسانی جهت‌دار و معنی‌دار است که سایر علوم می‌توانند کارکرد خود را داشته باشند . براین اساس، تلاش برای توسعه کیفی و ارتقای سطح علوم انسانی به منظور دستیابی به توسعه متوازن ، بومی و هماهنگ در سایر علوم ضروری است زیرا عملاً رشته های علوم انسانی نقش اساسی در توسعه هر جامعه ای دارند و نظریه پردازی ها در بسیاری از زمینه های مهم جامعه در حوزه علوم انسانی صورت می گیرد.

بنابراین مشخص است که پیش زمینه و لازمه هر توسعه ای، تقویت و گسترش رشته های علوم انسانی است. با این وجود، این مساله در ایران با چالش ها و موانعی روبروست و علوم انسانی، نقش و جایگاه واقعی خود را در توسعه ملی کشور برعهده نگرفته است.

 

اهمیت و نقش علوم انسانی در توسعه ملی

علوم انسانی به مثابه علومی راهبردی مهمترین نقش را در فرایند توسعه ملی هر کشور برعهده دارند زیرا این علوم انسانی است که با تعیین تعریف توسعه ملی، ابعاد توسعه و اهداف و مسیر آن، نقش اساسی را در ترسیم چارچوب های توسعه هر کشور برعهده دارد. در واقع ، علوم انسانی با تعیین خطوط کلی، زیربنای توسعه به حساب می آید . این مساله در کلیه کشورهای جهان و بویژه کشورهای توسعه یافته نیز مورد توجه قرار گرفته و رشته های مختلف علوم انسانی با تئوری‌هایی که در این زمینه ایجاد کرده‌اند، منابع را مدیریت می‌کنند. از سوی دیگر، علوم انسانی علاوه بر ترسیم خطوط کلی توسعه، نقش بسیار مهم و موثری در سایر ابعاد توسعه و بویژه توسعه اقتصادی نیز برعهده داشته است چنانچه براساس اطلاعات و آمار به دست آمده که در مرکز تحقیقات علوم انسانی آمریکا،سهم تخصیص علوم انسانی در تولید ناخالص ملی به طور مستقیم 41% و به طور غیرمستقیم بالغ بر 50% می باشد. علاوه بر این، بیشترین شغل ایجاد شده در این کشور که ماحصل تفکر کارآفرینی می باشند برخاسته از افراد تحصیلکرده در حوزه علوم انسانی بوده اند. همچنین در بخش اقتصادی، به کارگیری نوآوری های به کار رفته شده توسط فارغ التحصیلان علوم انسانی - که در زیرشاخه های اقتصادی، علوم مدیریت و بازرگانی فعالیت دارند - باعث گردیده است که عمده ی اشتغال های پایدار و رو به رشد، در بخش خدمات و فعالیت های اقتصادی باشد که توسط کارآفرینان دانش آموخته در حوزه علوم انسانی بوجود آمده است. براین اساس با توجه به اهمیت علوم انسانی و توجه به جایگاه آن در توسعه ملی و ایجاد زمینه های لازم برای تقویت این رشته ها، در این کشور بیش از 63% از ادامه دهندگان تحصیلات دانشگاهی در این کشورها گرایش به حوزه ی علوم انسانی دارند.

از سوی دیگر با توجه به اهمیت توسعه پایدار، همه جانبه و بومی، علوم انسانی نقش اساسی ای را در توسعه سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نیز برعهده دارد. زیرا که توسعه اقتصادی بدون توسعه سیاسی یا اجتماعی ناکارامد بوده و بحران ها و چالش های متعددی را برای جامعه بوجود می آورد . این مساله بویژه در کشورهای در حال توسعه که با مشکلات نوسازی مواجه هستند از اهمیت بیشتری برخوردار است. علاوه بر این با توجه به تلاش این کشورها در تولید علوم بومی متناسب با شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشورشان، نقش علوم انسانی به عنوان زیرساخت و بستر توسعه سایر علوم نیز مورد تاکید قرار می گیرد. زیرا که در واقع، سایر علوم به دلیل ماهیت ابزاری و فنی، تنها در چارچوب یک علوم انسانی بومی،جهت‌دار و معنی‌دار می‌توانند کارکرد خود را داشته باشند . براین اساس، تلاش برای توسعه کیفی و ارتقای سطح علوم انسانی برای توسعه متوازن ، بومی و هماهنگ در این کشورها، ضرورتی انکارناپذیر است .

 

نقش علوم انسانی و اجتماعی با کارکرد انتقادی در خصوص طرح سوالات بنیادین در فلسفه و مبانی علمی به

عنوان ابزاری برای دستیابی به تفکر نواندیش، خلاق و کارآفرین در زیرساخت های سایر علوم و دستاوردهای آن نیز از اهمیت بسیاری در فرایند توسعه برخوردار است و با ترکیب علوم انسانی و اجتماعی و با تحقیق و توسعه‌ی فناوری‌های علوم دقیقه ، امکان دستیابی به توسعه بنیادین و همه جانبه میسر می گردد. این مساله سبب می شود که نگرش تک بعدی و سخت افزاری به مساله توسعه جای خود را به رویکردی کلان و همه جانبه نگر داده و زمینه توسعه پایدار در کشور بوجود آید.

 

آسیب شناسی جایگاه علوم انسانی در توسعه ملی ایران

یکی از مهمترین اولویت های نظام جمهوری اسلامی ایران، تلاش در راستای دستیابی به توسعه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است . این مساله اگرچه همواره در سیاست های کلان و راهبردی مورد توجه و تاکید بوده است اما با این وجود، اهمیت ، جایگاه و نقش علوم انسانی به عنوان

زیرساخت و بستر توسعه کمتر مورد توجه قرار گرفته است . در واقع ، اگرچه علوم انسانی در ایران از ابتدای انقلاب اسلامی تا کنون پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته و وضعیت آن در دهه چهارم انقلاب با دهه اول آن قابل مقایسه نیست اما هنوز در ایران این علوم، جایگاه موثر خود در فرایند توسعه را بدست نیاورده است. این مساله نیز متاثر از عدم توجه به این علوم - به نسبت سایر علوم وجایگاه آن در فرایند توسعه – و حتی عدم اعتقاد به شان علمی این علوم در مسائل اجرایی و کاربردی جامعه و عدم بکارگیری کارشناسان و متخصصین آن در سیاستگذاری های کلان در کشور است.

بنابراین فرایند توسعه در ایران با رویکردی ابزاری، تک بعدی و سخت افزارانه، تحت تاثیر علوم محض قرار گرفته‌ و بدون آماده سازی و پی‌ریزی بنیادهای لازم و ایجاد زمینه‌های فرهنگی آن و نقش فرهنگ ملی در علوم جدید ، فرایند توسعه تدوین شده است. این مساله سبب شده است که از یکسو دستیابی به توسعه ملی و بومی با چالش هایی مواجه شده است و از سوی دیگر به دلیل توسعه مستقل حوزه های اقتصاد، سیاست و فرهنگ، توسعه همه جانبه و پایدار نیز محقق نگردیده است.

براین اساس به نظر می رسد که برای دستیابی به توسعه بومی، همه جانبه و پایدار، توجه لازم به علوم انسانی در تعریف توسعه، اهداف آن و تدوین مسیر توسعه ضروری است . این مساله نیز نیازمند آسیب‌شناسی و نقد فرایند توسعه کشور، بازتعریف و بازنگری برنامه‌ها و شیوه‌های توسعه و نقش علوم انسانی در این فرایند است . در این میان، مسلما این مساله به معنای نفی آنچه که صورت گرفته است نبوده و آسیب شناسی این فرایند به منظور قرار گرفتن توسعه ملی در بهترین مسیر موجود در دستیابی به سیاست های کلان نظام جمهوری اسلامی می باشد.

ازسوی دیگر ، شناخت وضعیت کنونی علوم انسانی در کشور ، درک وضعیت مطلوب آن در فرایند توسعه با توجه به ظرفیت های ملی و بومی این علوم، ضرورت شناخت آسیب ها و چالش های حوزه علوم انسانی در ایران و ارائه راهکارهای مناسب جهت برون رفت از آن ها و بویژه کاربردی سازی این علوم، توجه دادن به سیاست گذاران، تصمیم گیران و قانون گذاران کشور به اهمیت نقش علوم انسانی در توسعه ملی نظام جمهوری اسلامی و حساس کردن طراحان و تهیه کنندگان پیش نویس برنامه پنجم توسعه و ارتقای سهم علوم انسانی در آن و بودجه های سالیانه نیز می تواند نقش مهمی در ارتقاء نقش و جایگاه علوم انسانی در مسیر توسعه ملی داشته باشد.

بنابراین ، مسلما کاربردی کردن علوم انسانی متناسب با نیازهای جامعه از اهمیت بسیاری برخوردار است زیرا که اگر علمی جدای از مسائل و مشکلات جامعه باشد، جایگاه خود را پیدا نخواهد کرد بدین منظور از یکسو باید در این علوم بجای توسعه کمی به دنبال توسعه کیفی و متناسب با نیازها و مشکلات جامعه بود و از سوی دیگر در سیاستگذاری ها و تصمیم‌سازی ها به اندیشمندان و پژوهشگران علوم انسانی توجه بیشتری داشته باشند.دکتر محمدرضا شمسا .

اولین دیدگاه را شما بگذارید

 معرفی...   

مشخصات مدیر وبلاگ

ویرایش

دسته بندی موضوعی

ویرایش

لوگوی دوستان












ویرایش

دوستان

###@وطنم جزین@### مهندسین پلیمر .: شهر عشق :. عکس های عاشقانه روستای زیارتی وسیاحتی آبینه(آبنیه)باخرز رازهای موفقیت زندگی عشق گروه اینترنتی جرقه داتکو COMPUTER&NETWORK xXxXx کرجـــیـــهــا و البرزنشینها xXxXx متالورژی_دانلود فایل برای دانشجویان متالورژی (rikhtegari.com) MOHAMMAD.HAHSEMI86@YAHOO.COM مذهب عشق دهاتی مهندسی کشاورزی- علوم باغبانی ورودی 89 شرکت نمین فیلتر من هیچم خطوط شکسته ی یک ذهن دنیای واقعی دهیاری روستای آب باد دانشگاه سیستان وبلوچستان(زاهدان) دانشگاه تربیت مدرس تهران دکتر مهدی سقایی پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی گردشگری سازمان زمین شناسی واکتشا فات معدنی کشور بیابانها وکویرهای ایران آمار لحطه به لحظه جهان قبله یاب نشریه الکترونیکی دهکده دکتر چوبینه نقشه شهرها وروستاهای ایران دانستنی ها قطب علمی مطالعات وبرنامه ریزی روستایی دانشگاه تهران هم اکنون جمعیت ایران چقدر است؟ مرکز آمار ایران پیش بینی هوا خود را وزن کنید واز وضیعت چاقی ولاغری خود باخبر شوید زمین را زنده ببینید کوه های ایران بانک مقالات فارسی دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران قطب امایش سرزمین دانشکده جغرافیا تهران موسسه جغرافیا دانشگاه تهران سازمان جهانی گردشگری مطالعات گردشگری طرح سرزمین موسسه طبیعت گردی کوچ میراث آریا جاذبه های گردشگری ایران هتل داریوش کیش جغرافیا وجهانگردی مرجع تخصصی گردشگری واکوتوریسم معرفی جاذبه های گردشگری ایران مناطق نمونه گردشگری ایران هتلداری ایران مقایسه بین کشورها مجلات رشد ساج انجمن ژئومورفولوژی ایران دانشگاه تهران دانشگاه شیراز شهرداری شیراز آیت اله جوادی آملی تابناک (بازتاب) بنیاد مسکن استان فارس بنیاد مسکن استان فارس شهرداری مرودشت مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی مجله علمی پژوهشی مدرس دانشگاه تربیت مدرس هواشناسی استان فارس مجله کانادایی جغرافیا انجمن جغرافیدانان آمریکا پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران تبدیل سالهای شمسی به میلادی رتبه بندی دانشگا های دنیا جی میل ایمیل آمار واطلاعات روستاهای کشور ایران داک دانلود کتاب کتابخانه مجازی ایران ترجمه آنلاین انگلیسی به فارسی ترافیک شهر تهران به صورت آنلاین شهرداری تهران شهرداری مشهد شهرداری شیراز شهرداری همدان شهرداری اصفهان شهرداری تبریز شبکه کتاب ایران شهرداری بیضا پایگاه اینترنتی دکتر زهرا احمدی پور دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگ دانلود رایگان مقالات معماری پایگاه مقالات ایرانیان مدیریت مرجع شهری پرتال جامع جغرافیایی کشور استانداری فارس شهرداری مرودشت وزارت جهاد کشاورزی جهاد کشاورزی استان فارس سازمان مسکن و شهرسازی فارس مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن فرمانداری شهرستان مرودشت سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران موسسه پژوهشهای برنامه ریزی کشاورزی و توسعه روستایی شبکه اطلاع رسانی گندم ایران شرکت عمران شهر جدید صدرا گوگل یاهو [جغرافیا و برنامه ریزی شهری نوین نقشه شهر های ایران پایگاه داده های علوم زمین کشور بخش جغرافی بانک اطلاعات سیستمهای اطلاعات جغرافیایی مرجع تخصصی شهرسازی ایران وزارت مسکن وشهرسازی پژوهش های شهری و روستایی (ناحیه ای) آشنایی با نرم افزار کلیاتی از ساج و محیط این نرم افزار فصلنامه برنامه ریزی شهری سازمان فضایی ایران ME&YOU نور
ویرایش

طراحی پوسته توسط تیم پارسی بلاگ