روستاهای شگفت‌انگیز آذربایجان غربی

در کنار شهرهای تاریخی و در جای جای سرزمین پهناور ایران، روستاهای ناشناخته ای نیز وجود دارند که حافظه ای بی بدیل برای جلوه های ماندگار میراث فرهنگی هستند.

سفر به سرزمین های تازه و ناشناخته تحت عنوان روستاگردی امروزه به یکی از شاخه های اصلی گردشگری تبدیل شده است. کسب آرامش بدور از دغدغه های همیشگی شهرهای بزرگ این روزها تعداد زیادی از مردم را به روستاها ی بکر و دیدنی کشانده است که آذربایجان یکی از این مناطق است.

منطقه آذربایجان با دارا بودن طبیعت سرسبز و زیبا، کوههای سربه فلک کشیده، دشت های وسیع و حاصلخیز، رودهای پر آب، تاکستان ها و باغ های پربار و تنوع اقلیمی و آب و هوایی یکی از بهترین مناطق گردشگری ایران در منطقه شمال غرب کشور است.

روستای "تازه کند نصرت آباد" در شهرستان تکاب استان آذربایجان غربی نمونه ای از این روستاهای شگفت انگیز و ناشناس است. این روستا در ناحیه کوهستانی واقع شده و آب و هوایی نسبتا سرد و نیمه خشک دارد. گروهی از مردم آن شیعه و گروهی دیگر سنی شافعی مذهب هستند و به زبان آذری و کردی سخن می گویند.

این روستا علاوه بر زیبایی های طبیعی پیرامون، اثر مهم "تخت سلیمان"را در جوار خود جای داده است.

اهمیت باستانی این اثر به این دلیل است که به استناد آثار به دست آمده از کاوش های باستان شناسی و مطابقت آن ها با متون تاریخی، یکی از سه آتشکده مهم و معتبر عهد ساسانی یعنی" آتشکده آذرگشسب "در این محل قرار داشته که خسرو پرویز دوم نیز کاخی در جوار آن بنا نهاده بود.

تخت سلیمان و مجموعه آثار باستانی و تاریخی آن درون یک حصار و دیوار بیضی شکل قرار دارد. داخل حصار دو مربع مختلف المرکز هم محور به چشم می خورد که در مرکز مربع جنوبی دریاچه و" آتشکده"در مرکز آن احداث شده است.

در جبهه شمال غربی دریاچه، ایوان رفیع معروف به "ایوان خسرو" قرار داشته است که از آن اثر ناچیزی باقی مانده است. در جبهه جنوبی ایوان، خوابگاه منتسب به خسرو پرویز قرار دارد.

بیرون تخت سلیمان در بخش جنوب غربی یک "مجسمه سنگی" وجود دارد که سیصد متر طول و 4 متر ارتفاع دارد. این بنای سنگی را اهالی محل "اژدهای سنگی" می نامند.

درنزدیکی این مجموعه تاریخی، محل شگفت انگیزی به نام "زندان سلیمان" وجود دارد، که مشتمل بر بقایای معبدی از دوران ماقبل تاریخ و عهد مادهاست.

در اطراف قلعه آتشفشان خاموشی به بلندی و قطر دایره ای 150 متر و عمق 70 متر قرار دارد.علاوه بر این در کنار تخت سلیمان آبگرم جوشان و حتی چشمه های سرد وجود دارند که بسیار جالب و دیدنی است.

"تخت سلیمان" در حمله سال 624 میلادی هراکلیوس ویران شد. بعدها اباآقاخان برادرزاده هلاکوخان که به دین اسلام گرویده بود در طی سال های 663-680 قمری بر روی ویرانه های تخت سلیمان مسجدی بنا کرد که اینک تنها کاشی هایی با نقوش و خط برجسته از آن به جا مانده است.

در حفاری های محل آتشکده تخت سلیمان، سکه های مختلف، انواع کاشی و یک دیگ مسی بزرگ مربوط به دوران اسلامی به دست آمده است.

مجموعه تخت سلیمان که در جوار روستای تازه کند نصرت آباد واقع شده، این روستا را به یکی از نقاط با ارزش جهانگردی و توریستی ممتاز تبدیل کرده است.

کارگاه مرمت این اثر تاریخی آذربایجان به عنوان یکی از فعالترین کارگاه های میراث فرهنگی کشور مطرح بود که در سال های اخیر اقدامات مفیدی در راستای مرمت این بنا انجام داده است.

از دیگر روستاهای دیدنی و تاریخی استان آذربایجان غربی روستای قره کلیسا در 26 کلیومتری شمال شرقی روستای سیه چشمه شهر چالدران است که مهمترین اثر تاریخی و مذهبی این روستا بنای مشهور قره کلیسا زیارتگاه ارامنه است.

"قره" در زبان آذری به معنای سیاه است و وجه تسمیه این نام سیاه بودن قسمتی از کلیسا است. ظاهرا ساختمان اصلی کلیسا تماما از سنگ های سیاه ساخته شده که پس از بازسازی قسمتی از سنگ ها به وسیله سنگ های سفید جایگزین شده است. به احتمال زیاد این عمل به صورت عمدی انجام شده تا آیندگان از شکل و ظاهر اولیه کلیسا مطلع باشند.

اهمیت این کلیسا برای ارامنه به این جهت است که مزار‌ "تادی یا طاطائوس مقدس" یکی از رسولان حضرت عیسی در این مکان واقع شده است.

کتیبه ای به زبان روسی و کتیبه دیگری به فرمان عباس میزرا قاجار در این مکان نصب شده است که تاریخ بنا را 1299 هجری قمری ذکر کرده است.

این کلیسا دارای گنبد سیاه 60/18 متری و گنبد سفید رنگ 42 متری است. به طور کلی کلیسای فوق دارای تزئینات جالب و تصاویر از اساطیر است. همچنین بدنه کلیسا با تصاویری از داستان های قدیمی و سایر عوامل تزئینی و معماری نظیر طاق ها، نیمه ستون های برجسته و قوس های تزئینی است که به صورت برجسته حجاری شده اند.

قره کلیسا یا کلیسای طاطائوس تیر ماه سال 87 به عنوان نهمین اثر میراث ایران در سی و دومین نشست میراث جهانی یونسکو در کبک کانادا ثبت جهانی شده است.

منبع: جام جم

تهیه و تنظیم: زهره حضرتی