مقدمه* طرح بهسازی محیط
روستاها به منظور بهبود شرایط بهداشتی زندگی از طریق بهسازی منابع آب
آشامیدنی، دفع بهداشتی مدفوع، فاضلاب، زباله و فضولات حیوانی، شن ریزی
معابر، جدول بندی و هدایت آبهای سطحی به خارج از روستا مد نظر بوده است• * وضعیت
نامطلوب روستاها در زمینه دفع بهداشتی فضولات (حدود 50%)، فاضلاب و زباله
(حدود 40%) و دسترسی به مستراحهای بهداشتی (حدود 60%) * ناکافی بودن اعتبارات برای جبران سریع کمبودها و لزوم استفاده از پتانسیلهای موجود (مردم و ارگانهای ذیربط)
علل عمده کاستی ها در این زمینه
کم اطلاعی روستائیان از مزایای (بهداشتی، اقتصادی، اجتماعی و ...) عملیات بهسازی محیط روستاناکافی بودن آموزش نیروهای بهداشتی و بهداشت محیطیکمبود نیروی انسانی، وسایط نقلیه، مصالح اساسی و اعتبارعدم شناخت نیازهای واقعی و پتانسیلهای موجود در روستاکوتاه بودن فصل مناسب برای انجام عملیات بهسازی در اغلب روستاهای استان
توجه به آلوده نشدن محیط منزل و روستا در مرحله جمعآوریجداسازی محل نگهداری دام و طیور از محیط زیست افرادخانوادهاختصاص یک یا چند محل مناسب در خارج از روستا برای نگهداریفضولات حیوانیملزم نمودن مردم به رعایت مقررات و برخورد بامتخلفینرعایت نکات بهداشتی در صورت استفاده از فضولات به عنوانکود
ویژگیهای محل مناسب برای نگهداری فضولاتحیوانی
فاصله مناسب از روستاواقع نشدن در مسیر سیلابهاواقع نشدن در مسیر بادهای غالب منطقهدور بودن از منابع آب و رودخانه هاایجاد کف غیر قابل نفوذ (ترجیحا بتونی)دارا بودن حصار در اطراف محلداشتن سقف غیر قابل نفوذ در مقابل آبانجام نظافت دوره ایجلوگیری از ایجاد شرایط بیهوازی در توده انباشتهشده
اثرات فضولات حیوانی در صورت مدیریتنامناسب
اثرات بهداشتی در اثر تماس مستقیم با فضولات (شیوع بیماریهایمیکربی، ویروسی و انگلی)اثراتبهداشتی در اثر تکثیر حشرات، حیوانات موذی و ولگرداثرات زیست محیطی (آلودگی آبهای سطحی و زیر زمینی، خاک وهوا)اثرات زیبایی شناختیاثرات اجتماعی و اقتصادی
ویژگیهای محل مناسب نگهداری دام و طیور
حتی الامکان خارج از روستا باشداگر تعداد حیوانات کم باشد، در محل مجزا با شرایط زیر موردنیاز استدارا بودن دیوار و کف قابل شستشو و انجام نظافت روزانه وشستشوی دوره ای با آب آهک 20%دارا بودن نور کافیوجود چاه فاضلاباستفاده از آب جاری سالم درآبشخوراستفاده از مواد غذایی در ظروف سالم برای تغذیهداموجود درب مناسبوجود تهویه مناسبواکسیناسیون به موقع دامجمع آوری فضولات بصورت روزانه و انتقال به محل تعیین شده درخارج از روستا
قابل احداث با هزینه مناسبدارای چاه در پائین دست چاه احتمالی آب با فاصله مناسب از آنو آبهای زیرزمینیدارای اتاقک مناسب* ابعاد حداکثر 20/1*20/1* ارتفاع حداقل 2 متر* درب مناسب با ارتفاع حداقل 8/1متر* کف و دیوارها تا ارتفاع یک متر قابلشستشو* بقیه دیوار داخلی و دیوارهای خارجی و سقف صاف و بدوندرز* کف دارای شیب از تمام جهات به سمتسره* پنجره مجهز به توری به منظور تهویه و تامیننور* دسترسی به آب
اصول برنامه ریزی در بهسازی توالتهایروستایی
تشکیل پرونده روستاهای مشمول عملیات در ستاد شهرستان (یکپرونده برای هر روستا) و قرار دادن کلیه سوابق و اطلاعات مربوطه درآناستفاده از امکانات سایر ارگانها از جمله کمیتهامدادجمع آوری اطلاعات (تهیه لیست نواقص مستراحهای تحت برنامه برایهر روستا در خانه بهداشت و ارسال یک نسخه به ستادشهرستان)خرید مصالح بر اساس نیازآموزش روستائیانتحویل مصالح به خانوارها در قبال اخذتعهدنظارت بر روند بهسازی تا رسیدن به حد مطلوب
نقش دهیاری و شوراها در روند بهسازی روستا (مروری بر برخیوظایف دهیار در قبال بهداشت و محیط زیست)
بهبودوضعیت زیست محیطیکمک به شورا در خصوص بررسی و شناخت کمبودها و نیازهای بهداشتیو ... ارائه پیشنهاد برای رفع آنهامشارکت و همکاری با شورا در جهت پیگیری اجرای طرحهای عمرانیروستامراقبت بر اجرای مقررات بهداشتی و ایجاد زمینه مناسب برایتامین بهداشت محیطوصول عوارض و مصرف آن در مواردمعینمراقبت بر وضعیت بهداشتی اماکن و معرفی اماکن غیربهداشتی بهمسئولان ذیربطتوسعه معابر و فراهم نمودن زمینه ایجاد خیابانها، کوچه ها و ...تنظیف معابر و انهار عمومی، مجاری آب و فاضلاب، لایروبی قنواتروستا، تامین آب و روشنایی در حد امکانکمک در احداث تاسیسات آب، برق و ... در روستا تا زمان اقداممراجع ذیربطاتخاذ تدابیر لازم برای حفظ روستا از خطر سیل و ... همکاری وزارت بهداشت در جلوگیری از شیوع بیماریهایواگیرهمکاری با بنیاد مسکن در جهت تهیه و اجرای طرح هادیروستاپیگیری و ایجاد نظارت بر امور بهداشتی روستا از قبیل کشتاربهداشتی دام و عرضه گوشت