کلیات

در دنیای جدید و در عصر جهانی‌شدن مقولات اجتماعی، اقتصادی و بسیاری از مقولات دیگر دستخوش تغییر شده‌اند. در این میان مقوله توسعه و مهاجرت یک تعریف جدیدی‌ پیدا کرده‌اند. در بسیاری از موارد مهاجرت و بخصوص مهاجرت از روستا به شهر را باعث توسعه‌نیافتگی روستا می‌دیدند. توسعه نیافتگی که بر اساس خروج سرمایه‌های انسانی و مادی از روستا اتفاق می‌افتاد. اما بدون زیر سئوال بردن تمامی این فروض مهاجرت چه در مقیاس داخلی و بین‌المللی همیشه ضدتوسعه‌ای نمی‌باشد. چرا که افراد انسانی آزاد بوده و اختیار تعیین حیات خود را دارند.

اما در سال‌های اخیر نکته‌ای که از مهاجران برای توسعه مورد بررسی قرار گرفته است و نقشی که آنان در توسعه کشور زادگاه و همچنین اجتماعات زادگاه خود دارند حائز اهمیت شده است. این نقش مهاجران در فرایند توسعه اجتماعات در جریان وجوه ارسالی و همچنین ارسال خیلی از مولفه‌های توسعه اجتماعی و فرهنگی می‌باشد.

 وجوه ارسالی

در سال‌های اخیر، وجوه ارسالی مهاجران بین‌المللی توجه بسیاری را بعنوان یک منبع بالقوه و جدید مالی‌ برای تامین سرمایه فعالیت‌های توسعه دریافت کرده است. وجوه ارسالی مهاجران یک بخش درآمدهای دریافت شده کارگران مهاجر در کشورهای خارجی است که به وطن خودشان بازگشت داده فرستاده می‌شود.

اما باید در نظر داشت که وجوه ارسالی مهاجران تنها مختص به مهاجران بین‌المللی نمی‌باشد و مهاجران داخلی نیز همواره وجوهی را برای خانواده‌ها، خویشان و اجتماع مبداء خود واریز می‌نمایند.

پول بازگردانده به خانه(موطن اصلی، زادگاه) چه از مهاجران بومی یا بین‌المللی است که به عنوان وجوه ارسالی نشان داده شده

وضعیت وجوه ارسالی در جهان

برآوردهای اخیر نشان داده که وجوه ارسالی بین‌المللی بر کشورهای در حال توسعه سالیانه به 126 میلیارد دلار آمریکا رسیده است، و در حال تبدیل شدن به دومین منبع بزرگ سرمایه خارجی برای این کشورها بعد از سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی است (World Bank, 2004).

رویکردهای انتقال وجوه ارسالی

مردم و افراد انسانی برای اعمال و کنش‌های خود اهداف و انگیزش‌هایی را مد نظر دارند. رفتار وجوه ارسالی نیز به عنوان یک رفتار انسانی نیز جدا از این مدعا نمی‌تواند باشد.

مطالعه چرایی فرستندگی وجوه ارسالی مهاجران و اینکه چرا اعضای یک خانواده پول خود را انتقال می‌دهند در تحقیقات سال‌های اخیر توسعه یافته است. دو رویکرد اصلی در این زمینه توسعه یافته است: 1)عمل (کنش)خانواده‌ها بعنوان یک عمل نوعدوستانه برای تامین  و بالا بردن رفاه برای همه اعضا، 2) یا انتقال پول مبتنی بر سود شخصی خود،‌ یعنی تامین یک مبادله خدمات برابر از لحاظ ارزش در انتقال

فانکوسر (1995) خیلی از این دلایل اساسی وجوه ارسالی را تحلیل کرده است. او نتیجه گرفت که تنها یک دلیل وجود ندارد از اینکه چرا یک مهاجر وجوهی ارسال می‌کند، بلکه هر مهاجر پاسخ رفتاری خودش را برای ارسال نمودن پول دارد. هر امکانی (احتمالی) برای فرستادن وجوه ارسالی ممکن است معتبر برای یک مهاجر مشخص باشد و نظریه نباید از این تحلیل‌ها مستثنی شود.

نقش وجوه ارسالی در اجتماعات مبداء با تاکید بر توسعه روستایی

چنانکه از واژه وجوه ارسالی بر می‌آید این واژه برگرفته از ارسال وجه یا چیزی برای مبادی می‌باشد و در کل ارسالی در آن است. در همه ادبیات مربوط به وجوه ارسالی بر نقش سازنده و توسعه‌ای این مقوله توجه وافری شده است. توجه به بالا بردن سطح درآمد و معاش خانواده‌ها و وضعیت اقتصادی اجتماع مبداء بسیار مورد توجه است.