مفهوم منظر شهری ، سطوح و عناصر تشکیل دهنده آن

منظر یک شهر مجموعه ای از عوامل طبیعی و مصنوع است که تحت تاثیر ویژگی های خاص طبیعی ، فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی آن شهر خاص شکل گرفته و محل به عینیت درآمدن مشخصات خاص آن شهر است .

منظر شهری به عنوان مقوله ای مطرح د رکیفیت و مطلوبیت شهرها ، واقعی و عینی بوده و حاصل مشاهده و درک مظاهر گوناگون و ملموس شهر اعم از بناها ، فضاها ، فعالیت ها ، صداها ، بوها و . . . هنگام مواجه شهروند با پدیده شهر ( در مقیاسهای مختلف ، اعم از دیدن شهر از دور دست یا هنگام قرار گرفتن در شهر و یا حتی استقرار در بناها ) است . در درک پدیده منظر شهری تمام حواس انسان فعال هستند . منظر شهری صرفا دربر دارنده نمای ساختمانها و عناصر قابل رؤیت نیست ؛ بلکه صداها ، بوها ، انواع عناصر طبیعی و مصنوع ، خواه ثابت و خواه متحرک را در بر گرفته و در کل شامل تمام آن چیزهائی است که توسط حواس انسان قابل درک است .

منظر شهری در مقیاس کلان : این منظر هنگامی مطرح می شود که ناظر بواسطه حضور در مکانی خاص ، کل شهر و یا بخش وسیعی از آن را مشاهده میکند . منظر شهری در این مقیاس به طور مشخص در رابطه با ویژگی های طبیعی ، فرهنگی و تاریخی شهر قرار می گیرد . آنچه در این مقیاس دیده می شود ترکیب کلی بافت شهر و نظم و استقرار آن ، توده های ساختمانی ، فضاهای باز اصلی ، رنگ ، شکل خط آسمان یا عناصر طبیعی شاخص است .

منظر شهری در مقیاس میانی : این منظر هنگامی مطرح می شود که ناظر درون بافت شهری قرار     می گیرد . خیابانها ، نمای ساختمان ها ، ارتفاع بدنه ها ، فعالیت های جاری در آن ، وسائل نقلیه ، رفتارها و تراکم جمعیت انسانی ، درختان و فضاهای سبز ، تقاطع ها و . . . اجزاء اصلی منظر شهری در مقیاس میانی هستند . در این مقیاس ، بافت ها و بناهای تاریخی شهر که دربردارنده بخش مهمی از هویت تاریخی شهر هستند ، نقش مهمی در تشکیل منظر شهری می یابند .

منظر شهری در مقیاس خرد : این منظر هنگامی مطرح می شود که ناظر نزدیک ترین مواجه را با شهر دارد . در این حالت ناظر بواسطه دید محدودتر بر روی اجزا متمرکز می شود . منظر شهری د راین سطح در قالب عناصری نظیر اجزاء تشکیل دهنده نمای ساختمانها ، جنس ، رنگ و بافت مصالح ، سایه روشن های بدنه ها ، پنجره ها ، اجزای تشکیل دهنده کف در پیاده روها ، باغچه ها ، عناصر خرد مبلمان شهری ، جزئیات معماری در فضاهای پیاده و . . . تبلور یافته است . جزئیات برخاسته از ویژگی های بومی و سرزمینی ، نقش مهمی در هویت مندی شهر می یابد .

منظر شهری مطلوب و نظام یافته باعث ایجاد احساسی خوشایند از زندگی در محیط شهری شده و یکی از عوامل اصلی در ارتباط بین شهر و شهروند است . هنگامیکه منظر شهری دستخوش آشفتگی ، سردرگمی و بی هویتی است ، این احساس به شهروندان نیز منتقل شده و بصورت رفتارهای ناهنجار شهری در محیط شهرها نمود میابد و از سوی دیگر ارتباط منطقی میان آنان با شهر را از بین میبرد .

منبع :http://urbanfurniture.blogfa.com