یک فوریت طرح «انتخاب شهرداران توسط مردم در شهرهای بالای دویست هزار نفر» این هفته در مجلس ایران به تصویب رسید. این طرح بحث‌های زیادی برانگیخته و مخالفان و موافقان مختلفی دارد. طرح «انتخاب شهرداران توسط مردم در شهرهای بالای دویست هزار نفر» با امضای?? نفر از نمایندگان به مجلس شورای اسلامی ارائه شده و ??? نماینده به یک فوریت آن رای مثبت دادند. تا کنون انتخاب شهردار بر اساس ماده ?? قانون شوراها بر عهده شوراهای شهر بوده است. از همین رو تصویب طرح تازه اعتراضاتی را از سوی اکثریت نمایندگان شورای شهر اعم از اصول‌گرا و اصلاح‌طلب به همراه داشته است. مخالفان طرح بیان می‌کنند که تصویب این طرح به معنای تعطیلی شوراها یا تبدیل شوراها به نهادی کاملاَ تشریفاتی خواهد بود.اما مهرداد بائوج لاهوتی، عضو کمیسیون عمران مجلس که در گفت‌وگویی با خبرگزاری فارس ، خود را طراح اصلی این طرح معرفی کرده‌ و «افزایش قدرت و اقتدار شهردار» را علت ارایه این طرح عنوان کرده است.

مخالفان طرح معتقدند که انتخاب شهردار و نظارت بر عملکرد وی بر اساس قانون یکی از مهمترین وظائف شوراهاست و این قانون ، اصل شورا ها را زیر سوال میبرد ، که البته حق با آنهاست و موافقان آن معتقدند که این روش سازو کاری امتحان شده در بسیاری از شهرهای دنیاست ، که البته این ها هم درست می گویند ، اما واقعیت ماجرا چیست ؟ ؟

واقعیت این است که بر اساس قانون انتخاب شهرداران بر عهده شوراهاست و شوراهای شهرها نمایندگان مردم هستند اما واقعیت مهمتر این است که متاسفانه در بسیاری از شهرها فرایند انتخاب شهرداران و نحوه نظارت بر آنان بیش از کاربردی بودن سیاسی شده و بیشترین لطمات را بر پیکر مدیریت شهری وارد آورده است . حتی در برخی از کلان شهرها یا مراکز استان ها هر چند ماه یا هر سال شاهد عزل و انتخاب یک شهردار بوده ایم و سردرگمی کارشناسان و مدیران میانی شهرداریها و معوق ماندن تصمیمات از اصلی ترین اتفاقات این شهرداریها در سالهای گذشته بوده  .

از سوی دیگر دوران کوتاه شهرداری باعث اخذ تصمیمات کوتاه مدت شهری میشود که برنامه های دراز مدت شهرها را زیر سؤال برده است . شهرداران ناچار به انجام لابی های قوی با اعضاء شوراها هستند تا شهردار بمانند و این لابی ها طبیعتا خرج از کیسه شهروندان است .

مدیریت شهری به ثبات نیاز دارد و به رضایت عمومی شهروندان و متاسفانه شوراها در نمایش این رضایت عمومی ضعیف عمل کرده اند .

انتخاب شهرداران با آرای مردم اگرچه کاری است که ماهیت اساسی شوراها را زیر سؤال می برد اما شاید بتواند شمشیر نظارت های خارج از چهارچوب را از سر شهرداران برداشته و ثبات را به مدیریت شهری برگرداند . شاید بتواند باعث آینده نگری بیشتری در برنامه ریزی های شهری شود و باعث شود تا در برخی از شهرها بالاخره کسی به شهروندان بیاندیشد و رضایت آنان باعث ماندگاریش شود .

انتخاب شهرداران و سپردن امور به شوراها بسیار پسندیده است به شرط آنکه اسباب دموکراسی در فرآیند مدیریت شهری فراهم باشد و هر شهروندی نتوایند ردای نمایندگی شهر بر تن کند .

در هر صورت دوران سعی و خطاست ، این روش را هم امتحان کنیم شاید روزی به نتیجه ای  برسیم که شهرها تاوان آن را نپردازند