دریاها و اقیانوسها ، مرده یا زنده ؟
روز جهانی محیط زیست که هر ساله در پانزدهم خرداد برابر با پنجم ژوئن برگزار می شود یکی از اصلی ترین راههائی است که ازطریق آن سازمان ملل اقدام به افزایش آگاهی بین المللی در مورد محیط زیست کرده و همچنین توجه به عملکرد سیاستمداران را در مورد محیط زیست افزایش می دهد .
شعار روز جهانی محیط زیست برای سال 2004 این است . تحت تعقیب ؛ دریاها و اقیانوسها مرده یا زنده ؟ این شعار نشانگر این نکته است که ما باید برای نحوه برخورد و تعامل با دریاها و اقیانوس های کره زمین راهی را انتخاب کنیم . همچنین این شعار از همه ما می خواهد که کاری انجام دهیم . آیا ما دریاها و اقیانوسها را سالم و زنده یا آلوده و مرده می خواهیم ؟
پنجاه حقیقت اساسی در مورد دریاها و اقیانوسها
اقیانوسها 70 درصد سطح کره زمین را می پوشاند .
بیش از 90 درصد حجم زنده کره زمین در اقیانوسها قرار دارد .
80 درصد تمام آلودگی های اقیانوسها و دریاها از فعالیت های قسمت خاکی کره زمین منشاء می گیرد .
40 درصد آلودگی جهان در محدوده 60 کیلومتری ساحل وجود دارد .
سه چهارم شهرهای فوق العاده بزرگ دنیا کنار دریاها هستند .
تا سال 2010 ، 80 درصد مردم در محدوده 100 کیلومتری ساحل زندگی خواهند کرد .
بیماری و مرگ بعلت آلودگی آبهای ساحلی سالانه 8/12 میلیون دلار به اقتصاد جهانی صدمه می زند . اثر اقتصادی سالانه هپاتیت بعلت غذاهای دریایی به تنهائی 2/7 میلیون دلار است .
ضایعات پلاستیک ، سالانه یک میلیون پرنده دریائی ، 100 هزار پستاندار دریائی و تعداد بی شماری ماهی را از بین می برد .
موجودات دریائی کشته شده توسط پلاستیک تجزیه می شوند ، ولی پلاستیک تجزیه نمی شود . پلاستیک در اکوسیستم باقی مانده و بارها و بارها باعث مرگ می شود .
تکثیر مضر جلبک های دریائی بعلت افزایش مواد مغذی عمدتاً ناشی از نیتروژن کودهای کشاورزی تقریباً 150 ناحیه مرده بدون اکسیژن در سواحل کشورهای مختلف ایجاد کرده است که این نواحی از یک تا هفتاد هزار کیلومتر مربع وسعت دارند .
تقریباً سالانه 21 میلیون بشکه نفت ناشی از شسته شدن خیابانها ، خروجی کارخانه ها و صدمات مخازن کشتی ها به داخل اقیانوسها ریخته می شود .
در طی دهه گذشته بطور متوسط سالیانه 600000 بشکه نفت بطور اتفاقی از کشتی ها بیرون ریخته شده است .
تانکرهای نفت کش 60 درصد ( تقریباً 2000 میلیون تن ) نفت مصرفی دنیا را حمل می کنند .
بیش از 90 درصد کالاهای تجارت شده بین کشورها از طریق دریا منتقل می شوند .
سالانه 10 بیلیون تن آب مخازن کشتی ها در تمامی کره زمین به آبهای اقیانوس ها ریخته می شود .
آب مخازن کشتی ها اغلب دارای گونه هائی از جانوران است که می توانند در محیط جدید تکثیر یافته و به گونه های بومی و محیط زیست طبیعی صدمه بزنند .
آلودگی محیط ، گونه های خارجی و تغییر ساکنین دریائی در سواحل یک تهدید رو به رشد برای اکوسیستم های مهم دریائی محسوب می شود .
تپه های مرجانی گرمسیری در سواحل 109 کشور وجود دارند که اکثریت آنها از کشورهای توسعه نیافته هستند . تجزیه و نابودی قابل توجه این تپه ها در 93 کشور مشاهده شده است .
اگر چه تپه های مرجانی کمتر از نیم درصد کف اقیانوس را تشکیل می دهند ولی با اینحال تخمین زده می شود که بیش از 90 درصد گونه های دریائی بطور مستقیم یا غیرمستقیم به آنها وابستگی دارند .
تقریباً 4 هزار گونه ماهی در تپه های مرجانی در سراسر دنیا وجود دارند که تقریباً یک چهارم تمام گونه های ماهی های دریا را شامل می شوند .
بزرگترین تپه مرجانی که 2000 کیلومتر طول دارد بزرگترین ساختمان زنده روی کره زمین است این تپه از کره ماه قابل مشاهده است .
تپه های مرجانی نقش محافظت از انسانها در طول سواحل از صدمه ناشی از موج و طوفان را بعهده دارند . این تپه ها به شکل یک حائل مابین اقیانوس و جوامع زنده نزدیک ساحل عمل می کنند .
تقریباً 60 درصد تپه های مرجانی باقی مانده روی زمین در سه دهه آینده در معرض خطر نابودی هستند.
علل اصلی کاهش تپه های مرجانی عبارتند از گسترش سواحل ، رسوبات ، ماهیگیری مخرب ، آلودگی ، توریسم و گرم شدن کره زمین .
تغییرات آب و هوائی می تواند باعث تخریب اکثریت تپه های مرجانی کره زمین شود .
سطح آب دریاها در 100 ساله اخیر بطور متوسط 10 تا 25 سانتیمتر بالا آمده است . اگر تمام یخ های کره زمین ذوب شوند . سطح اقیانوسها 66 متر بالا خواهد آمد .
60 درصد خط ساحلی اقیانوس آرام و 35 درصد خطوط ساحلی اقیانوس اطلس به میزان سالیانه یک متر عقب نشینی می کند .
پدیده از دست رفتن رنگ مرجانها یک خطر عمده برای سلامتی آنها محسوب می شود . در سال 1998 ، 75 درصد مرجانهای کره زمین تحت تأثیر این پدیده قرار گرفتند و 16 درصد آنها از بین رفتند .
براساس یک طرح تا سال 2004 ارزیابی موجودات دریائی و تا سال 2012 گسترش نواحی محافظت شده حیات در دریاها انجام خواهد شد .
کمتر از نیم درصد جانوران دریائی تحت محافظت قرار گرفته اند . این عدد در مورد جانوران خشکی 5/11 درصد است .
دریاهای آزاد ( نواحی ماورای حاکمیت کشورها ) تقریباً 50 درصد سطح کره زمین را می پوشانند این نواحی کمتر از سایر مناطق کره زمین محافظت شده اند .
اگر چه معاهداتی وجود دارند که از بعضی از گونه های دریائی مثل نهنگ ها محافظت می کنند ولی نواحی محافظت شده ای در دریاهای آزاد وجود ندارد .
مطالعات نشان داده اند که محافظت از موجودات مهم دریا مثل مرجانهای آب سرد و آب گرم و گیاهان دریائی می تواند به میزان قابل ملاحظه ای کمیت و اندازه ماهی ها را تغییر داده که این نکته به نفع ماهیگیران می باشد .
90 درصد زنان و مردان ماهیگیر دنیا به شکل محلی و با تعداد کم کار می کنند و تقریباً نیمی از ماهی های صید شده در کره زمین محصول کار آنان است .
95 درصد صید ماهی دنیا ( 80 میلیون تن ) از آب های نزدیک ساحل است .
بیش از 5/3 میلیارد نفر وابسته به اقیانوس بعنوان منبع اولیه غذای خود هستند . در 20 سال آینده این عدد به دو برابر یعنی 7 میلیارد نفر خواهد رسید .
جوامع ماهیگیری صنعتی که نیمی از ماهی دنیا را صید می کنند زندگی خود را بطور فزاینده ای از طرف ناوگانهای تجاری ماهیگیری غیرقانونی در معرض خطر می بینند .
بیش از 70 درصد ذخایر ماهی دنیا به حد بحرانی خود رسیده اند .
تجمعات بزرگ ماهی ها مثل ماهی تن واره ماهی در قرن اخیر بیش از 90 درصد کاهش یافته اند .
دولت ها توافق کرده اند که در صورت امکان تا قبل از سال 2015 ذخایر ماهی کاهش یافته را به میزانی که باعث حداکثر تداوم شود حفظ کرده و یا افزایش دهند .
برمبنای موافقت نامه فوق الذکر روش های ماهیگیری تخریبی حذف شده و ماهیگیری غیرقانونی و گزارش نشده متوقف خواهد شد .
یارانه های دولتی ( 15 تا 20 میلیارد دلار سالیانه ) تقریباً 20 درصد درآمد صنعت ماهیگیری در دنیا را شامل می شود که نتیجه آن افزایش ظرفیت ماهیگیری و تشویق به ماهیگیری بیش از حد می باشد .
روش های ماهیگیری تخریبی صدها هزار گونه ماهی را سالانه نابود کرده و باعث نابودی گونه های زندگی زیر دریا می شود .
سالانه ماهیگیری غیرقانونی باعث کشته شدن بیش از 300000 هزار مرغ دریائی من جمله 100 هزار آلباتروس می شود .
سالانه 100 میلیون کوسه بخاطر باله و گوشتشان کشته می شوند . باله جهت سوپ باله کوسه استفاده می شود . شکارچیان کوسه ها را صید کرده و در حالیکه آنها زنده هستند باله آنها را کنده و آنها را بداخل اقیانوس برمی گردانند . جائیکه کوسه ها غرق شده و یا اینکه در اثر خونریزی می میرند .
صید غیراختیاری بعلت استفاده از وسایل غیرماهیگیری سالانه بالغ بر 20 میلیون تن می شود .
سیر صید غیراختیاری سالانه نهنگ های کوچک و دلفین ها به تنهائی حدود 300000 مورد تخمین زده می شود .
صید میگو تقریباً 2 درصد غذاهای حاصل از دریا را شامل می شود در حالیکه یک سوم صیدهای غیراختیاری نیز به همین دلیل رخ می دهد . این نسبت در صید میگو از 5 به 1 در نواحی معتدل تا 10 به 1 در نواحی گرمسیری می باشد .
پرورش میگو نیز بسیار مخرب است . پرورش میگو باعث آلودگی شیمیائی آبها شده و مسئول تخریب یک چهارم گیاهان دریائی در دنیا است .
گیاهان دریائی محل زندگی و تغذیه 85 درصد گونه های تجاری ماهی در نواحی گرمسیری می باشد .
منبع :http://www2.irib.ir/health/html/Environment
عناوین یادداشتهای وبلاگ
بایگانی
دوستان