ژئوتوریسم (Geotourism) یکی از رشته های گردشگری وابسته به طبیعت است است که به معرفی پدیده های زمین شناسی به گردشگران با حفظ هویت مکانی آنها می پردازد. ژئوتوریسم از علوم مختلف زمین شناسی کمک می گیرد و علاقمندان به طبیعت و پدیده های زمین شناسی را برای بازدید از جاذبه های زیبای زمین دعوت می کند.
ژئوتوریسم یا گردشگری زمین شناسی امروزه مخاطبان وسیعی پیدا کرده است . مخاطبان ژئوتوریسم نه تنها متخصصان و کارشناسان زمین شناسى، بلکه گردشگران عادى و علاقمندان طبیعت هستند. در جریان فعالیتهاى ژئوتوریسمى، بازدیدکنندگان ضمن بازدید از پدیدههاى زیبا و ویژه زمین شناسى، با مبانى پیدایش آنها آشنا شده اهمیت وجودى آنها را درمىیابند. یکى از ویژگىهاى پدیدههاى زمین شناسى که موجب برترى نسبى آنها بر پدیدههاى اکوتوریسمى مىشود، اسرارآمیز بودن و پیچیده بودن مباحث زمین شناسى براى افراد عادى است. واژه زمین شناسى براى اغلب مردم یادآور پدیدههاى باشکوه، بزرگ و اسرارآمیزى چون آتشفشان، زلزله، شهاب سنگ، دایناسور، فسیل، دورههاى زمانى میلیونى و ... است. لمس این مفاهیم یا مفاهیم وابسته به آنها که در جریان برنامههاى گردشگرى زمین شناسى امکانپذیر است، جذابیتى شگرف براى بازدیدکنندگان ایجاد مىنماید.
یکى از مباحث مهمى که در ژئوتوریسم اهمیت زیادى دارد، موضوع آموزش و اطلاع رسانى است. هدف از این مبحث آشنا ساختن همگان به خصوص کودکان و نوجوانان با میراث زمین شناسى و پدیدههاى مختلف علوم زمین به منظور جلب همکارى عمومى در حفظ این آثار و استفاده بهینه و صحیح از این منابع است.
ژئوتوریسم علاوه بر مزایایى که از نظر درآمدزایى مستقیم و غیرمستقیم به واسطه جذب گردشگر دارد، در ایجاد اشتغال بین دانش آموختگان علوم زمین و همچنین ساکنان مناطق داراى سایتهاى زمین شناسى بسیار موثر است. ایجاد مشاغل جدید تحت عنوان راهنمایان زمین شناسى (Geoguides ) و نگهبانان زمین شناسى ( Geoguards ) از این جملهاند.
Geoguide زمین شناسى است که با گذراندن دورههاى آموزش اصول راهنمایان جهانگردى و همچنین آشنا بودن با پدیدههاى زمین شناسى ایران در خدمت گروههاى گردشگرى قرار مىگیرد. وظیفه این راهنما ارائه توضیحات علمى و توصیف پدیدههاى زمین شناسى براى گردشگران و پیشبرد اهداف آموزشى تعریف شده است. این راهنما مىتواند بصورت دائم در منطقه حضور داشته باشد و به گروههاى مراجعه کننده خدمات بدهد. در این صورت باید در ژئوپارک مورد نظر دفترى براى استقرار وى در نظر گرفته شود. همچنین راهنما مىتواند بر اساس برنامه گروههاى گردشگرى، در مناطق مختلف آنها را همراهى نماید.
Geoguard زمین شناسى است که در محل ژئوپارک مستقر بوده و ضمن آگاهى کافى از ویژگىهاى پدیده مورد نظر، وظیفه حراست از محدوده ژئوپارک را انجام مىدهد. Geoguard مىداند که چه عواملى بر پدیده مذکور آثار منفى مىگذارد و در جهت جلوگیرى از این آسیبها تلاش کرده و این آثار منفى را در ابتداى بازدید براى بازدیدکنندگان نیز تشریح مىنماید. Geoguard در تمامى مراحل بازدید گروه را همراهى نموده و از آسیبهاى احتمالى وارده به پدیدهها توسط بازدیدکنندگان جلوگیرى مىکند.
نویسنده : علیرضا امرى کاظمى
منبع:http://geotourism.gsi.ir/